ICsztalcenie lekarzy w zakresie seksuologii (seksiatrow) — w czasie studiow w akademiach medycznych — peine jest luk lub w ogole go brak. Nast? pstwem tego jest male zainteresowanie lekarzy problemami seksualnymi paejentow, ktorych nie rozumieja, a ponadto stan wiedzy seksuologicznej lekarzy jest bliski laikom (Meyenburg, 1973). Zaniedbanie tego wyksztalcenia nie jest przypadkowym przeo — czeniem. Seksualnosc jest obszarem pelnym tajemnic і konfliktow; wielu Iudzi — a w tym і lekarzy — zarowno w zyciu osobistym, jak і zawodowym, w kontakeie z paejentami, nie potrafi rzeczowo rozmawiac о problemach seksualnych (Schorsch, Morisse і Pilaski, 1975).
Wedlug Siguscha (Medizin und Sexualitdt, 1972) lekarze w duzym stopniu sc dyletantami w zakresie seksuologii і seksiatrii, со potwierdzajc badania empiryezne. Wielu z nich w dodatku ignoruje ogolnie dost? pnc wiedz? seksualnc oraz ocenia jc w kategoriach emocjonalno-irracjonalnych. Lekarze roznych specjalnosci stykajecy si? z problemami seksualnymi paejentow rozstrzygajc je raezej na podstawie „zdrovvego rozscdku”, osobistego doswiadezenia zyciowego oraz wlasnych preferen — cji, modeli normatywnych і systemu wartosci niz na podstawic rzeczowcj wiedzy, Opierajqc si? na tych czynnikach oceniajq, ktore reakcje lub zachowania seksuaine pacjenta sg „zdrowe” lub „chore”, „dobre” lub „zle”, „normalne” lub „nienormalne”, „pozyteczne” lub „szkodliwe”, „wymagajqce leczenia” lub „nie wymagaj^ce lecze — nia”. Wi? kszosc lekarzy nie moze spelnic oczekiwan paejentow oraz nie moze udzielic lm pomocy z powodow: 1) braku wiedzy і doswiadezenia seksuologicznego і seksiatryeznego; 2) braku emocjonalnej neutralnosci wobec niektorych zaburzch seksualnych, a nawet wobec seksualnosci w ogole — w takiej sytuacji lekarz, uprawiajqcy poradnictwo seksiatryezne latwo sam moze stac si? czynnikiem pato — gennym; istotnego rozmiaru szkod jatrogennych spowodowanych subiektywnj| і nierzeczowq, cz? sto wrogg seksualnosci, postaw^ lekarza, nie mozna w obecnej chwili w pelni ocenic; 3) negatywnego rzutowania na poziom poradnictwa wlasnych trudnosci seksualnych, konfliktow і zaburzen, z ktorymi lekarz nie moze si? uporac w swoim osobistym zyciu (Woods, 1969); nagminnie przy tym spotyka si? postaw? bagatelizujqcg wobec zaburzen funkcji hedonistyeznej, a nawet socjalizujqcej seksualnosci, natomiast nieco wi? ksze zrozumienie wykazuje si? wobec zaburzen poteneji, bye moze dlatego, ze sprawnosc seksualna jest w naszym kr? gu kulturo — wym bardziej akceptowana, gdyz wiqze si? z funkcji reprodukcyjn^ seksualnosci.
W obecnej chwili w programie studiow w akademiach medycznych nie uwzgl? dnia si? seksuologii (a takze seksiatrii) jako dyscypliny obowiqzkowej, mimo ogromnych potrzeb spoiecznych. Wiadomosci z zakresu fizjologti і patoiogii sfery uczuciowej і seksualnej przedstawiane studentom medycyny jedynie margineso — wo, w ramach wykladow innych specjalnosci — lub tez nie przedstawiane w ogole. Mlodzi lekarze opuszczaj^cy mury uczelni nie odpowiednio przygoto — want do poradnictwa seksuologicznego і seksiatryeznego, wskutek czego nie majq dostateeznej wiedzy pozwalajgcej im skuteeznie rozpoznawac zaburzenia uczuciowe і seksuaine, zapobiegac im і leezye je. Wskutek naporu paejentow z zaburzeniami emocjonalno-seksualnymt lekarze ci zmuszeni sg. do „eksternistyeznego" nabywania wiedzy po uplywie pewnego czasu od uzyskania dyplomu lekarskiego. Doswiad — czenie praktyezne nabywajq drogg „prob і bl? dow”, со jest dose ryzykowne і na pewno nie sprzyja podniesieniu poziomu zdrowotnosci. Sami zresztq studenci medycyny odczuwajq niedobor wiedzy z zakresu seksuologii і seksiatrii. Z badari, jakie przeprowadzilismy wspolnie z M. Godlewskim (1975) wsrod studentow VI roku Wydziatu Lekarskiego Akademii Medycznej w Krakowie, wynikalo, ze 80% studentow opowiedzialo si? za tym, aby wprowadzic obowitjzkowe wyklady sek — suologii, 24% za tym, aby wprowadzic wyklady nadobowiqzkowe, b^dz jedne і drugte, a 49% studentow opowiedzialo si? za tym, aby — oprocz wykladow z seksuologii — szerzej uwzgl? dniac problematyk? seksuologtcznQ w ramach wykladow z innych przedmiotow, Ostateczne wnioski z badan 53 nast? puj^ce: 1) poziom wiadomosci teoretyczno-praktycznych z zakresu seksuologii wsrod bada — nych studentow VI roku Wydzialu Lekarskiego byl niepokojqco niski; 2) znaezna cz? sc posiadanych wiadomosci pochodzila z publtkacji popularnonaukowych, a nie byla wynikiem ukierunkowanego szkolenia; 3) uczucia і pogl^dy studentow od- noszqce si? do zboczen plciowych byly przewaznie odbiciem tradycji, a nie wiedzy; 4) wi? kszosc badanych byla swiadoma swoich brakow і uwazala, ze powinny one
bye uzupelnione przez wprowadzenie w akademiach medycznych obowi^zkowych wykladow seksuologii, od ktorych oczekuje si? przede wszystkim wiadomosci najpotrzebniejszych і praktycznych. Zachodzi pilna potrzeba odpowiedniego przy — gotowania studentow medycyny z zakresu seksuologii і seksiatrii, ktore powinny bye uwzgi? dnione przez ludzi odpowiedzialnych za poziom przygotowania lekarza do wykonywania zawodu. Warto zaznaezye, ze seksuologia і seksiatria jako samodzielne dziedziny wiedzy s$ wykladane w wielu osrodkach europejskich і amerykanskich.