Urodzil si? w Kolobrzegu w 1868 r., zmarl w 1935 r. w Nicei. Wybitnie zasluzyl si? dia rozwoju seksuologii і seksiatrii. W badaniach nad seksualnosci$ ‘If uwzglednial aspekt medyezny, spoleczny і historyezny. Przede wszystkim d^zyl do Щ opracowania spolecznych problemow seksualnych, ktore uwazal za bardzo wazne. i Ц Zasadnicze znaezenie przypisywal uregulowaniu problemow etycznych, kryminolo-‘ Щ gtcznych і prawnych, zwi^zanych m. in. z prostytucj^ oraz kontrol^ urodzin/fj Stwierdzal, ze mi? dzy etykEj seksualn^ a higien^ seksualn^ nie powinno bye zadnych Щ konfliktow. ‘‘Г|Ц
Hirschfeld by! bez w^tpienia jednym z najwi? kszych znawcow problematyki #1 homoseksualizmu. Juz w 1896 r. w pracy pt. Sappo und Sokrates przedstawil nowe :|| poghidy na temat homoseksualizmu, ktory — jego zdaniem — nie powinien byc;§| karany przez prawo. Pierwsza kampania spoleczna, jakjj Hirschfeld podjgl, byla-:|| wymierzona przeciwko paragrafowi 175 niemieckiego kodeksu karnego, ktory-|| przewidywal kar? wi? zienia do lat 5 za aktywnosc homoseksualnq. Hirschfeld zebra! ## podpisy 800 post? powych inteligentow (lekarzy, naukowcow, prawnikow, literatow ^ і in.) oraz przedlozyl je w Reichstagu w celu obalenia tego przepisu. F
W 1903 r. jako pierwszy podj^l szeroko zakrojone badania statystyezne ’ g dotyczEice homoseksualizmu і biseksualizmu. Ankietowal w tym celu w Berlinte 3000 studentow oraz 721 pracownikow przemyslu metalowego. Badanie to odbiloj.^ si? szerokim echem w prasie і wywolalo skandal. Z tego wlasnie powodu Hirschleldf| zosta! skazany przez s^d na 200 marek grzywny і 10 dni wi? zienia. Wprowadzil on termin „trzecia plec”, ktory stosowal w odniesieniu do wszystkich form і odmian’
 |
plci” nie byli z tego powodu uwazani za przest? pcow і przesladowani przez; . spoleczehstwo. Z badari Hirschfelda wynikalo, ze 2,3% ludzi jest homoseksualista-.i
mi, a 3,4% biseksualistami, nie dawano temu jednak wiary і posqdzano go
0 przesad?. W pismach satyrycznych wysmiewano Hirschfelda, ze w kazdym czlowieku widzi homoseksualist?.
Hirschfeld (1910a) stworzy! teori? endokrynnq zboczen plciowych oraz wpro — wadzil poj? cie transwestytyzmu. Transwestytami nazywal on (1936) ludzi о d^znosci pop? dowej do zewn? trznego przybierania postaci wlasciwej plci odmiennej. Stwier — dzal, ze transwestytyzm jest zupelnie niezalezny od innych zboczen plciowych
1 skrytykowal ostro wszystkich autorow, ktorzy nie widzieli w nim niezaleznej anomalii seksualnej. Stwierdzal tez (1920), ze fetyszyzm jest fenomenem wyst^pujrj — cym tylko u m? zczyzn.
W 1918 r. Hirschfeld zalozyl w Berlinie Ihstytut Wiedzy Seksualnej і kierowal nim. By! to pierwszy na swiecie instytut zajmuj^cy si? problematykg seksuologicznq. Zalozyl takze Komitet Naukowy і Humanitarny, ktory w latach 1899-1914 wydawal publikacje pod nazwq. „Jahrbuch fur sexuelle Zwischenstufen”.
W 1920 r. Hirschfeld wydal w Berlinie ksiqzk? pt. Die Homosexualitat des Mannes und des Weibes, ktora zawierala 1067 stron і stanowila III tom,,Podr? cznika wiedzy seksualnej”. W ksiqzce tej pisal: „Homoseksualna cz? sc ludzkosci tworzy w wielkim swiecie swiat dla siebie, mafy w stosunku do tego drugiego, ale dostatecznie duzy liczebnie і pod wzgl? dem • znaczenia, aby zostac troskliwie przebadanym. K. to. chce poznac і wlasciwie ocenic t? «ziemi? nie znanq», musi porzucic stare nawyki, aby moc studiowac od pocz^tku obey teren. Przede wszystkim material badawezy, na ktorego podstawie chcialby on wyemgae wnioski, nie moze bye przypadkowy. Nie pozwala na to zarowno duza liezba homoseksuai — nych m? zczyzn І kobiet, jak і ich ogromne zroznicowanie. Za material przypadkowy nalezy uwazac konglomerat homoseksualistow, ktory trafia si?: lekarzowi w gabine — y: cie, s? dziemu w s^dzie, ksi? dzu przy spowiedzi”.
We wst? pie do tej ksi^zki autor pisal: ,,Ksii|zka ta powstala ze zrodla, jakim jest zycie, Oparta jest na badaniu 10 000 homoseksualnych m? zczyzn і kobiet, ktorych w miar? uplywu lat widzialem w stale wzrastaj^cej liezbie; homoseksualistow <=. wszystkich zawodow і klas, wszystkich narodow і krajow — ludzi, ktorzy z wyjqt — . kiem tego samego kierunku pop? du seksualnego cz? sto nie mieli z sobq nic wspolnego. Uczylem si? poznawac ich nieskonezone indywidualne odmienno — й; sci — od typow najbardziej m? skich do skrajnie sfeminizowanych, od zdrowych і w pelni zadowolonych z zycia do duchowo zalamanych, na skraju rezygnaeji (5 і zw^tpienia (…). Jeszcze w ubieglym stuleciu lekarze, ktorzy pisali о homoseksualiz — |v mie, usprawiedliwiali si? w przedmowie, ze odwazaj^ si? poruszyc ten temat (…).
Nawet Casper, znany z post? powosci і odwagi, w swoim podr? czniku medycyny & sqdowej (Berlin 1881) pisal: «§wi? ty cel nauki usprawiedliwilby to, ze poruszam tutaj jffv taki temat, ale ponad swi? tym celem nauki stoi swi? tszy cel obyczajnosri, ktory zabrania omawiania tych rzeezy» (…). Nawet tacy ludzie, pozbawieni przes^dow, tj:. jak Emil Zola, po otrzymaniu obszernych biografii przeslanych przez homoseksual — nych ludzi, nie znalezli dose odwagi, aby przelamac wielkie milezenie. Zola |gv np. — jak pisze — byl dog!?bnie wstrz^sni? ty, przechowywal jednak te manuskrypty ||j;gl? boko w swoich szafach і nie zdobyl si? na ich zuzytkowanie”.
Ilf; W 1921 r. Hirschfeld (razem z H. Ellisem і A. Forelem) przyczynil si? do
zorganizowania mi? dzynarodowego kongresu reform seksualnych w Berlinie, ktory,|| w istocie byl pierwszym mi? dzynarodowym kongresem seksuologicznym. Nast? pnei,|l| kongresy odbyly si? w 1929 r. w Londynie, w 1930 r. w Wiedniu і w 1932 r. w Na tym pierwszym kongresie zorganizowano Swiatow^ Lig? Reform Seksualnych, ||| Hirschfeld przedstawil Lidze program obejmuj^cy 12 punktow: 1) urzeczywistnienieI || poiitycznego і seksualnego rownouprawnienia m? zczyzny і kobiety; 2) uwolnienie;^ malzenstwa — zwlaszcza poprzez ulatwienie rozwodow — od wplywow panstwa, ;j^ і ftosciola; stworzenie prawodawstwa chroni^cego dzieci oraz zakladanie instytutow; <|| uswiadamiania seksualnego; 3) dopuszczenie kontroli urodzin opartej na osobistej.^ odpowiedzialnosci, skasowanie przepisow zabraniaj^cych zapobiegania cif|zy;; ;|§ w szczegolnych przypadkach dopuszczenie sterylizacji jako swoistej „melody” Щ zapobiegania cl£|zy; 4) przeprowadzenie reformy prawnej w odniesieniu do sztucz-, Щ nych poronien; 5) prowadzenie opartego na nauce uswiadamiania seksualnego mlodziezy і doroslych; 6) dzialalnosc zmierzajqca do optymalizacji rozwoju cziowie-: "
ka (zgodnie z zasadami eugeniki); 7) wprowadzenie opieki nad niezam? zn^ matfc* і tzw. nieprawymi dziecmi; 8) tolerancja wobec osob z dewiacjami seksualnymi, a zwlaszcza wobec homoseksualistow; 9) zapobieganie prostytucji і chorobom wenerycznym; 10) rozpatrywanie zaburzen seksualnych w kategoriach patologii,, a nie wyst? pku, zbrodni і grzechu; 11) karanie tylko tych aktow seksualnych, ktore naruszajq prawa innych ludzi; kazde zachowanie seksualne doroslych wynikaj^ce z ich obopolnej zgody і poczucia odpowiedzialnosci jest ich prywatn^ spraw^; 12) zwalczanie chorob wenerycznych і ich profilaktyka.
Hirschfeld wyrazil pogk|d, ze odchylenia seksualne uwarunkowane przez. specyficzne soki ciala. Bylo to juz stanowisko bardzo bliskie rozpoznaniu oddzialy-, Щ wan hormonow plciowych. Rownoczesnie stwierdzil, ze „przez zmysly milosc wnika; ^ do duszy”. f
Hirschfeld stworzyl tez teori? metatropizmu. Istota metatropizmu tkwi — wed — щ lug Hirschfelda — w tym, ze w momencie zespolenia seksualnego m? zczyzna ^ przybiera rol? kobiec£| — І odwrotnie. A wi? c plec jest czyms chwiejnym,, | podlegaj^cym przemianie. Teoria metatropizmu tlumaczy skal? doznan czlowieka V’t „normalnego”, a nie homoseksualisty lub biseksualisty. Jest to wi? c odmiana; | koncepcji androginizmu, a nie tylko uzasadnienie dla homoseksualizmu. Metatro- . ? pizm Hirschfelda przejawia si? takze w tego rodzaju „biseksualizmie”, ze po. |; : spolkowaniu dochodzi do zamiany roi: m? zczyzna staje si? biemy і wypoczywa,; | a kobieta wykazuje tendencj? do aktywnosci (,jak m? zczyzna”). Metatropizm,:^ (w postaci zamiany rol) wyst? puje takze w sadyzmie і masochizmie. Sadysta T •{ wykazuje elementy masochistyczne — І odwrotnie. : -t
W wyniku przesladowah hitlerowskich Hirschfeld musial opuscic Niemcy. By!: > on w posiadaniu wartosciowego materialu badawczego, muzeum seksuologicznego5 і oraz biblioteki licz£|cej ponad 20 000 tomow, W 1933 r. studenci nazistowscy. zniszczyli jego ksiipzki, akta І karty badania. ..
Hirschfeld byl autorem licznych prac naukowych, a m. in. 3-tomowej patologii; | seksualne] і 5-tomowej seksuologii. W przeciwienstwie do Freuda przyczyn zaburzen. seksualnych dopatrywal si? on w nowym sektorze, ktorym aktualnie interesowala si?
I^vmedycyna — uwazat, ze one wynikiem zaburzen w gruczolach wewn? trznego g|§; Wydzielania. Odkryl, ze ilosc oraz rodzaj hormonow seksualnych wywierajg istotny Ц|5 vvplyw na osobowosc seksualne, dowiodf, ze wszystkie anomalie seksualne wynikajq ||^ z zaburzen rozwoju fizjologicznego oraz zastosowal odkrycia psychoanalizy na terenie anomalii seksualnych powstalych na tie zaklocen rozwoju fizjologicznego f|f(Lo Duca, 1969).
Цгу Bez w^tpienia zaslugi Hirschfelda w zakresie seksuologii і seksiatrii sq bardzo ||й duze, a jego dzialalnosc juz z samego tylko humanitarnego punktu widzenia byla %/ siezwykle uzyteczna.