I. Poli — czy monogamiczna natura pop§du seksualnego
II. Rozwoj emocjonalno-seksualny czlowieka
III. Psychospoleczne podloze seksualnosci
IV. Psychospoleczne problemy seksualnosci
V. Przemiany spoleczne a seksualnosc
VI. Spoleczno-kulturowe zrodla konfliktow і zaburzen
I. Poll- czy monogamicznd
natuva popqdu seksualnego
Spory na temat tego, czy pop? d seksualny m? zczyzn jest poligamiczny czy monogamiczny (a u kobiety poliandryczny czy monoandryczny), s{| pravvie odwieczne. Wielu autorow, pisarzy і publicystow, naukowcow і Hlozofow. wypowia — dalo na ten temat rozne zdania і wymienialo poglqdy, ktore najcz? sciej byiy sprzeczne І przeciwstawne. Argumenty na poparcie swojego stanowiska czerpali oni najcz? sciej z rozwazan о charakterze pseudonaukowym bqdz tez z obserwacji zydowych podbarwionych doznaniami wlasnymi. Так wi? c moralisd probuj^cy podporzadkowac zycie seksualne idealowi wiernosci seksualnej w malzenstwie starali si? udowodntc, ze pop? d seksualny m? zczyzny jest monogamiczny, a utrzy — mywanie stosunkow plciowych kolejno z kilkoma partnerkami jest „zwyrodnie — niem” seksualnym І musi bye pot? pione. Bardziej wnikliwi obserwatorzy zycia stall na stanowisku, ze pop? d seksualny m? zczyzny jest z „natury” swojej poligamiczny, a jedynie nakazy і zakazy moraine oddziaiuj^ w tym kierunku, aby go ograniezye do monogamii, Spory te przybieraly w ciagu lat rozne formy і іосщ. si? do dnia dzisiejszego, Spekulacje na temat pop? du seksualnego posun? iy si? nawet tak daieko, ze zacz? to uzywac porownan biologicznych. Так wi? c w tym, ze jqdra m? zczyzny wydzielaj^ wielkie ilosci plemnikow, zwolennicy m? skiego pop? du poligamieznego widzieli argument przemawiaj^cy na swoj^ korzysc. W tym zas, ze jajniki kobiet wydzieiajq pojedyneze jajeezka, upatrywano monoandryeznose pop?- du seksualnego kobiety. Przyczyn^ tych spekulacji jest m. in. proba usprawiedliwie — nia wigkszej aktywnosci pop? du seksualnego m? zczyzn — І urabianie tolerancji opinii publicznej w odniesieniu do pozamalzenskiej aktywnosci seksualnej m? zczyzn.
Spory na temat „poli” czy „mono” sq. jednak nieporozumieniem і wynikiem statyeznego ujmowania pop? du seksualnego. Pop? d plciowy czlowieka, w jego uj? ciu. dynamieznym, czyli w rozwoju osobniezym, ma bowiem naprzemiennie cechy poli — , lub monogamiezne (poli — lub monoandryezne). Zalezy to od pozaseksualnych tendeneji do odmiany і nowych wrazen, rodzaju przezywanych uczuc і stopnia ich integraeji z pop? dem seksualnym, od aktualnej sytuacji zyciowej, sily pop? du ;. seksualnego, stopnia rozwoju rozumowo-uczuciowych hamulcow psychicznych oraz od mozliwosci regularnego zaspokajania pop? du seksualnego (Imielinski, 1974b).