Czynniki biochemiczno-fizjologiczne sq zwiqzane przede wszystkim z fun — kcjonowaniem kory mozgowej, osrodkow podkorowych, gruczolow wewnqtrzwy — dzielniczych oraz narzqdow plciowych.
Wszelkie zjawiska psychiczne, w tym rowniez emocjonalno-seksualne, sq integralnym skladnikiem procesow neurofizjologicznych przebiegajqcych w mozgu, zwlaszcza zas w korze mozgowej, W odniesieniu do emocji і pop? du seksualnego kora mozgowa spelnia funkcj? kontrolujqcq. Reguluje опа і kontroluje roznorodne і bardzo skomplikowane reakcje emocjonalno-seksualne. Mechanizmy korowe rozpoznajq charakter bodzcow wewn? trznych, „przerabiajq” je na specyficzne dla czlowieka odczuwanie oraz „scalajq” wszelkie emocje z reakcjami seksualnymi. Poza tym kora mozgowa jest glownym narzqdem, za ktorego pomocq organizm ludzki utrzymuje kontakt ze srodowiskiem, w jakim si? rozwija. Kora mozgowa decyduje
0 powstaniu, przebiegu і wygaszeniu wszelkich reakcji emocjonalno-seksualnych pod wplywem bodzcow zewn? trznych pochodzqcych ze srodowiska; a wi? c bodzce zewn? trzne za posrednictwem kory mozgowej mogq zapoczqtkowac lub wygaszac wszelkie reakcje emocjonalno-seksualne oraz wpiywac na ich nat? zenie. Psychiczne hamulce natury morainej, religijnej lub jakiejkolwiek innej, uwarunkowane wycho — waniem w okreslonym srodowisku, mogq calkowicie zahamowac wyzwolenie si? kazdej reakcji emocjonalno-seksualnej lub znieksztalcac jej przebieg. Podobnie oddzialywac mogq wszelkie urazy psychiczne zwiqzane ze sferq emocjonalnq
1 seksualnq, ktorych nast? pstwem moze bye nieprawidlowy rozwoj emocjonalno — — seksualny, utrudniajqcy lub uniemozliwiajqcy nawiqzanie gl? bokiej wi? zi emoejona — Inej z innymi ludzmi.
Osrodki podkorowe sterujqce reakcjami emocjonalno-seksuainymi mieszczq si? w ukladzie limbieznym oraz w mi? dzymozgowiu. Zawiadujq one wszystkimi wrodzonymi reakcjami emocjonalno-seksuainymi. Wszelkie bodzce z receptorow dochodza najpierw do osrodkow podkorowych, gdzie otrzymujq odpowiedni „ladunek emocjonalny”. Razem z nim sq przekazywane do kory mozgowej, ktora albo je wyhamowuje, albo „zezwala” na pojawienie si? okreslonych stanow emocjonalnych. Dlatego tez u dziecka, u ktorego mechanizmy korowe nie sq jeszcze dostateeznie wyksztalcone, a mechanizmy podkorowe majq nad nimi przewag?, dzialania emocjonalno-pop? dowe gorujq zwykle nad rozumowymi, Powstajqce w osrodkach podkorowych emocje і pop? dy decydujq wi? c о rodzaju і formach pierwszych kontaktow emocjonalnych dziecka z otoczeniem oraz odgrywajq duzq rol? w ksztaltowaniu si? dalszych kontaktow emocjonalnych і seksualnych. W miar? rozwoju osobowosci intelekt uzyskuje zwykle coraz wi? kszq kontrol? nad emoejami.
W mi? dzymozgowiu znajdujq si? rowniez osrodki nerwowe wegetatywne, ktore regulujq nat? zenie stanow emocjonalnych. Za posrednictwem nerwow wegetatyw — nych przekazujq one impulsy do rdzenia nadnerczy, ktory wydzieJa adrenalin? dzialajqcq na mi? snie gladkie, m. in. naczyn krwionosnych, со wywoluje wszelkie przemiany w organizmie, towarzyszqce stanom napi? c emocjonalnych (zbledni? cie lub zaczerwienienie skory, przyspieszenie akcji serca itp.).
Mi? dzym6zgowie spelnia tez rol? wewnqtrzwydzielniczq. Wydziela neurosekre- tyny, ktore pobudzajq czynnosc wewnqtrzwydzielniczq przysadki mozgowej. Bioche- miczne podloze pop? du seksualnego stanowiq hormony seksualne, a zwlaszcza androgeny. Istnieje pewna zaleznosc mi? dzy ilosciq androgenow w organizmie a siltj pop? du seksualnego. Hose wydzieianych androgenow przed okresem dojrzewania jest niewielka — wzmaga si? ona wydatnie w okresie dojrzewania (w tym samym czasie ulega wybitnemu nasileniu potrzeba seksualna, zwlaszcza u m? zczyzn). Poziom produkowanych androgenow jest najwi? kszy okolo 20 r. z., potem powoli opada do okolo 50 r. z. Od lego wieku poziom hormonow zmniejsza si? w tempie znacznie szybszym. Poziom androgenow u kobiet jest о okolo 1/3 nizszy niz u m? zczyzn. Pewien poziom androgenow jest konieczny do-wyst? powania prawidlowych reakcji seksualnych, a wi? c і do rozwoju emocjonalno-seksualnego. Kastracja osobnika plci m? skiej dokonana przed okresem dojrzewania doprowadza do lego, ze dojrzewanie w ogole nie nast? puje, poniewaz do zwyzki poziomu androgenow w okresie dojrzewania przyczyniajq si? glownie androgeny wydzielane w jqdrach, Nie dochodzi wi? c do nalezytego rozwoju calego organizmu oraz narzqdow plciowych. Nie nasila si? tez — w typowy dla okresu dojrzewania sposob — potrzeba seksualna. Wszelkie reakcje czlowieka, a wi? c і reakcje emocjonalne, zostajq pozbawione komponentu seksualnego (iub tez jest on tak slaby, ze trudno go dostrzec), przez со majq one charakter aseksualny. Kastracja dokonana po okresie dojrzewania obniza znacznie sil? reakcji seksualnych, lecz zazwyczaj nie wygasza ich calkowicie. Tlumaczy si? to tym, ze androgeny w okresie dojrzewania „uwrazliwily” mozg na bodzce seksualne w ten sposob, ze pewne reakcje seksualne mogq wystqpic nawet bez wydzielania odpowiednich ilosci androgenow. Obnizenie si? sily potrzeby seksualnej jest przy tym odwrotnie proporcjonalne do stopnia rozwoju psychicznego czlowieka. Im wyzszy stopien rozwoju psychiki, tym slabszy jest efekt kastracji.