Przebieg podniecenia seksualnego u m? zczyzn ma tylko jeden wzor. Oznacza to, ze reakcje seksualne wyst? pujqce u wszystkich m? zczyzn s^ do siebie podobne — niezaleznie od rodzaju, przebiegu і nat? zenia bodzcow seksualnych. Reakcje seksualne m? zczyzny maj^ wi? c charakter bardziej repetywny niz informa — cyjny, tj. nie dostarczaj^ one informacji о rodzaju і nat? zeniu bodzcow seksualnych.
 |
Oczywiscie, zdarza si? przy tym, ze w zaleznosci od rodzaju і techniki bodzcow stymulacyjnych erekcja czlonka w czasie przedluzajqcej si? fazy podniecenia cz? scio — wo zanika, po czym nagle powraca і tak dzieje si? naprzemiennie wiele razy.
W porownaniu z m? skim diagram przebiegu podniecenia seksualnego kobiety wykazuje trzy wzory reakcji. Trzeba przy tym podkreslic, ze nawet te trzy rodzaje reakcji seksualnych $ц jedynie bardzo uproszczonymi wzorami rozlicznych і bardzo roznorodnych reakcji seksualnych kobiety. Wzory tych reakcji majg charakter informacyjny, gdyz ich przebieg jest wybitnie uzalezniony od rodzaju, intensywnosci і czasu trwania bodzcow.
Masters Ї Johnson (1966) podzielili reakcje seksualne m? zczyzny і kobiety na
cztery fazy rozni^ce si? czasem trwania, intensywnosci^ doznari( і odczuc oraz reakcjami cielesnymi. S3 to fazy: podniecenia, plateau, orgazmu і ust? powama podniecenia.
 |
 |
Faza podniecenia powstaje w nast? pstwie stymulacji psychogennej lub pod wplywem bodzcow somatogennych. Jesii stymulacja jest adekwatna do indywidual — nego zapotrzebowania czlowieka, to intensywnoso reakcji seksuainej jest bardzo duza і podniecenie narasta szybko. Jesii zas sposob stymulacji budzi zastrzezenia pod wzgl? dem psychicznym lub fizycznym albo tez jest ona przerwana, to faza podniecenia moze bye nadmiernie przeci^gana lub nawet przerwana. Faza podniecenia trwa zresztq і tak najdluzej w calym cyklu reakcji seksualnych. W fazie tej nast? puje pobudzenie ukladu przywspolczulnego doprowadzajfjcego do powstania stanu „gotowosci” w narzqdach plciowych. U m? zczyzny pojawia si? erekeja pod wplywem wzrostu cisnienia krwi w t? tnicy czlonka z rownoczesnym zmniejszeniem odplywu zylnego; powoduje to szybkie obrzmienie trzech cial jamistych. Przy zachowanym podnieceniu seksualnym mlodzi ludzie mog3 mice erekej? trwajqcj) przez dlugi czas (godzin? Ї dluzej). W miar? uplywu wieku czas trwania erekcji maleje, Oprocz erekcji dochodzi do wydzielania niewielkiej ilosci sluzu z cewki moczowej. U kobiety dochodzi do wypelnienia si? cial jamistych lechtaczki powoduj^cego jej erekej?. Pojawia si? tez shiz w pochwie і przy wejsciu do pochwy.
Faza plateau rozwija si? z fazy podniecenia w miar? kontynuacji adekwatnej stymulacji seksualnej. W tej fazie wzrasta podniecenie seksualne і osiqga poziom tak wysoki, ze moze si? rozpoczqc orgazm. Czas trwania fazy plateau zalezy od efektywnosci stosowanej stymulacji oraz od indywidualnej pobudliwosci seksualnej danego czlowieka. Jesii stymulacja jest adekwatna oraz zachowany zostal pewien prog pobudliwosci seksualnej jednostki, to faza plateau szybko przechodzi w faz? orgazmu. Jesii stymulacja jest nieodpowiednia lub pobudliwosc seksualna zbyt mala, to faza plateau przedluza si?, gdyz osobnik nie moze osi^gnqc odpr? zenia orgastycz — nego. W tych przypadkach faza plateau po pewnym czasie przechodzi w wybitnie przedfuzong faz? ust? powania podniecenia bez przezycia orgazmu. W fazie plateau partnerzy uzyskujq najwi? kszy doplyw bodzcow seksualnych poprzez rytmiczne ruchy frykcyjne. Ruchy te zalezne od woli w pocz^tkowym okresie fazy plateau, po czym w fazie preorgastycznej coraz bardziej uniezalezniaj^ si? od woli zachowu — jqc sw$ rytmicznosc.
Faza orgazmu ogranicza si? do tych nielicznych sekund, w czasie ktorych ust? pujq zmiany naczyniowe і napi? cie mi? sniowe powstajqce pod wplywem stymulacji seksualnej. Zmiany cielesne ogolne w czasie napi? cia seksualnego przebiegaj^ roznie w zaleznosci od indywidualnego wzoru reakcji czlowieka. Najwi? ksze roznice w zakresie intensywnosci і czasu trwania orgazmu dotyczti kobiet, podczas gdy u m? zczyzn obserwuje si? tendencj? do reakcji wedlug standardowego wzoru ejakulacji, bez odchylen indywidualnych. Gdy pobudzenie ukladu przywspolczulnego osiqgnie swoj szczyt, rozpoczyna si? okres toniczny orgazmu. Krotkie znierucho — mienie napi? tego і wypr? zonego ciala z towarzyszqcym uczuciem „ciasnoty” w klatce piersiowej charakteryzuje rozpocz? cie si? orgazmu. Poniewaz takze і mi? snie gladkie ciala osiggaj^ stan napi? cia, moze dojsc — przy przepelnionym p? cherzu lub odbytnicy — do mimowolnego oddania moczu lub stolca. Nast? pnie dochodzi do okresu klonicznego orgazmu, w ktorym nast? puje mimowolny skurcz mi? sni miednicy oraz mi? sni gladkich narz^dow plciowych, Skurcze te powoduje u m? zczyzny przesuni? cie si? spermy z ogona najqdrzy do cewki moczowej і wytrysni? cie jej w kilku lub kilkunastu dawkach, Przy silnym orgazmie uczestnicz^ takze mi? snie calego ciala powoduj^c jego drgania. Cz? sto dochodzi rowniez do pewnego zaw? zenia pola swiadomosci, ktorego wynikiem moze bye m. in. mimowol — ne wydawanie pewnych okrzykow, gryzienie lub inne dzialania.
Faza orgazmu przechodzi w faz? ust? powania podniecenia, ktora jest ostatnk| faz$ cyklu reakcji seksualnych. Obnizanie si? napi? cia seksualnego przypomina odwrotnosc narastania podniecenia і powracanie — poprzez faz? plateau і podniecenia — do stanu sprzed okresu rozpocz? cia stymulacji. W tej fazie dochodzi do rozluznienia mi? sni miednicy, podczas gdy mi? snie oddechowe nadal sq. napi? te, со powoduje krotki oddech. Pobudzenie przenosi si? z ukladu przywspolczulnego na wspolczulny. To przelqczenie powoduje dose szybkie oproznienie cial jamistych czlonka oraz czasem wydzielanie potu. Nasilenie si? uczucia przyjemnego odpr? ze — nia wywoluje znuzenie, a czasem potrzeb? snu. Podniecenie seksualne u m? zczyzn spada szybko, a u kobiet powoli. U kobiet w okresie ust? powania podniecenia istnieje potencjalna mozliwosc do powtornej reakcji orgastyeznej, jesii poddadzti si? one ponownej efektywnej stymulacji seksualnej. tatwosc do wielokrotnych orgaz-
mow jest oczywiscie szczegolnie duza, gdy okres ust? powania pqdniecenia jest na poziomie fazy plateau. Natomiast u m? zczyzn, oprocz nielicznych wyjqtkow, ftzjolo — giczna zdoinosc do reakcji na ponownq stymulacj? seksualnq jest о wiele slabsza niz u kobiet.
Istniejq ogromne roznice indywidualne w czasie trwania І intensywnosci kazdej specyficznej fizjologicznej reakcji na stymulacj? seksualnq. Niektore z tych reakcji (erekcja czlonka і wydzielenie sluzu w pochwie) pojawiajq si? wczesnie і utrzymujq si? bez przerwy w czasie roznych faz cyklu reakcji seksuainych. Inne jednak reakcje majq charakter przemijajqcy і mogq bye ograniezone tylko do jednej fazy cykiu np. zmiana koloru warg sromowych mniejszych pojawiajqca si? jedynie w fazie plateau).
Podstawowe reakcje seksualne majq podwojny charakter. Pierwotnq reakcji na stymulacj? seksualnq jest szeroko rozprzestrzeniajqce si? przekrwienie naezyniowe, a wtornq uogoiniony wzrost napi? cia mi? sniowego. Przekrwienie moze bye powierz- chowne lub gi? bokie, a napi? cte mi? sniowe dotyezy mi? sni gladkich і prqzkowanych.