Okolo 2000 lat p. n.e. Mezop. otamia dominowala nad sa — siednimi okolicami w dziedzinie „nauki”, Dlatego teksty astrologiczne, „recepty” medyczne і wrozby pochodztly przewaznie z Babilonii (Popko, 1980). Byly to: hepatoskopia — umiej? tnosc wrozenia z wqtroby, brontoskopia — umiej? tnosc wrozenia z piorunow і grzmotow, lekanomancja — wrozenie z ruchow w? zy — w napelnionym wod$ basenie itp. Wrozby oparte na mitach і magii za posrednic — twem Etruskow zaw? drowaly do Itaiii.
Medycyna w Egipcie byla przesiqkni? ta magi$ і oparta w duzym stopniu na mitach. Na podstawie mitu о Horusie і Secie odmawiano zakl? cia nad chorq glowq; figurki Horusa і zakl? cia stosowano tez przeciwko jadowi w? zy і skorpionow (Lipinska і Marciniak, 1980). W Egipcie opracowano rowniez kalendarz dni szcz? sliwych і nieszcz? sliwych. Zgodnie z nim 15 pazdziernik mial bye dniem bardzo niebezpiecznym. Nie nalezalo w tym dniu wychodzic z domu ani zbiizac si? do kobiety. Kto urodzi si? w tym dniu, zginie w czasie stosunku plciowego. Kto natomiast zblizy si? do kobiety 25 grudnia, umrze z powodu choroby za kar?, ze mial z ni^ stosunek plciowy.
Etruscy kaplani, oprocz wykonywania praktyk religijnych, zajmowali si? tez „medyeznym” objasnianiem wrozb. Przepowiadali oni przyszlosc na podstawie oglqdania wn? trznosci (ksztaltu і polozenia pluc, w^troby itp.) zabitego zwierz? cia.
W mitologii greckiej Apollo, syn Zeusa і Latony, bog Slonca, swiatla і wyrocz — ni, by! takze bogiem uzdrawiaj^cym (Apollo Soter). Strzaly z jego luku byly symbolem zarazy і smierci, jednak on sam mial zdolnosc oczyszczania ludzi w sensie fizyeznym і duchowym, Asklepios byl herosem, ktoremu pozniej oddawano czesc boskq. Zostal bogiem medycyny І patronem lekarzy. Asklepios jako chlopiec zostal przez Apolla oddany pod opiek? centaurowi Chironowt, ktory zapoznal go z tajnikami medycyny; m. in.’ nauezyl go leczenia і wrozbiarstwa oraz leczenia za ротоез muzyki. Asklepios poslubil Epion? (kojgcti bol). Jego corkami byly: Higiea — uosabiaj^ca zdrowie, Panakeja — symbolizuj^ca moc leczenia chorob, Iaso — uzdrowicielka. Jego synami byli slawni lekarze: Machaon, chirurg, oraz Polidarios, ktorzy opiekowali si? rannymi w czasie wyprawy Grekow pod Troj?.
Asklepios nie tylko znakomicie leezyl, lecz potrafil takze wskrzeszac zmarlych. Bogowie zaniepokoili si?, ze moze to zaklocic porz^dek swiata, wobec czego Zens zabil Asklepiosa piorunem і umiescil na firmamencie gwiazd jako konstelacj? W? zownika. Na Ziemi Asklepios byl otoezony kultem, ktory swe apogeum osjqgnal w V w. p. n.e. Glownymi osrodkami kultu byly: Pergamon, Epidauros І Kos, wyspa, na ktorej znajdowala si? w swi^tyni szkola lekarska. Miejsca kultu Asklepiosa, swi^tynie, pocz^tkowo majace charakter sakralny, z biegiem czasu stawaly si? lecznicami. Wied2a lekarska spoczywala w r? kach kaplanow. Chory czlowiek, ktory wstapil do swi^tyni Asklepiosa, poddawal si? postom, kapielom і roznym obrz? dom oczyszczajgcym, po czym ukladano go na skorze zwierz? cia obok pos£|gu Asklepiosa. Gdy zapadal w sen, w marzeniach sennych pojawial si? Asklepios і wskazywal, со та robic, aby powrocic do zdrowia. Po obudzeniu si? chory opowiadal sen kaplanom, ktorzy wyjasniali jego znaezenie І rozpoczynali leczenie. Mozna to uznac
/.a swoisty росггрек powstania psychoanalizy, ktoni do medycyrty wprowadzil Zygmunt Freud na przelomie XIX і XX w.
W mitologii rzymskiej Diana, itaiska bogini zycia na Ziemi, a rownoczesnie bogini swiatla, plodnosci, lasow, zwierzqt і Ksi? zyca, wskazywala iudziom sposoby zazywania czarownych zio!, ktorc (szukane noc^) nie tylko leczyly chorych, lecz wzbudzaiy takze miiosc, W Rzymie kult Eskulapa (utozsamianego z Asklepiosem) wprowadzono w III w. p. n.e.