Caloksztalt wplywow kulturowych, jakim poddawany jest czlowiek w calym swoim zyciu, wywiera istotny wpiyw na wszelkie przejawy seksualnosci, a m. in. modyfikuje odczucia, zachowania і reakcje seksualne. W tym sensie wszelkie przejawy seksualnosci uzewn? trzniaj^ce si? u ludzi egzystuj^cych w kr? gu kultury
zachodnioeuropejskiej nalezy rozpatrywac na tie szczegolnych warunkow, integral — nie zwiqzanych z Щ kultury, ktore opisalem pod nazwg zespolu kultury zachodniej (Imielinski, 1979).
Oprocz wplywu wielu innych czynnikow zespoi ten rozwija si? na tie kulturo — wym Zachodu oraz caloksztaltu przemian zachodz^cych w zachodnich spoieczen — stwach przemysiowych. Jest on przewaznie nie uswiadamiany sobie lub niecalkowi — cie uswiadamiany przez czlowieka, a w odniesieniu do seksualnosci cechuje si?:
— obsesyjnym nastawieniem na cel „koricowy” z nieumiej? tnosci^ nastawienia si? na proces — np. pragnienie pospiesznego osiggni? cia orgazmu skraca czas przezycia seksualnego, obniza poziom odczuc і zakloca przebieg rozkoszowania si? chwil(|; efektem bywa redukcja napi? c seksualnych, lecz niedosyt zaspokojenia emocjonalnego;
— nastawieniem mechanocentrycznym zamiast ekstazocentrycznego І filozofi- czno-refieksyjnego — np. obsesyjne dqzenie do mechanicznej sprawnosci aktu seksualnego (rozbudowa,,technik”, pozycji, stosowanie protez itp.) zamiast rozbu — dowy sposobow odczuwania і przezywania seksualnego (szukania drog prowadzg — cych do ekstazy seksualnej) oraz swiadomosd sensu Iqcznosci z innym czlowiekiem;
— rozbieznoscig mi? dzy warstwg. informacyjng a warstwg emocjonalng postaw wobec wartosci seksualnosci — np. pozytywnej intelektualnej ocenie warLosci seksualnosci cz? sto towarzyszy emocjonalne jej deprecjonowanie, a nawet wyraznie negatywne wartosciowanie w postaci podejrzliwosci і wrogosci;
— nietolerancjg seksualng — np. odmiennosc wzorow zachowan seksualnych innych ludzi budzi I? k, nieufnosc, niech? c, podejrziiwosc со do ich „normalnosci”, represj? lub osmieszanie ich; jest to wynikiem m. in. niskiej ogolnej tolerancji, nieufnej і wrogiej postawy emocjonalnej wobec seksualnosci oraz nieakceptowania koncepcji roznic indywidualnych w odniesieniu do seksualnosci.
Efektem zespolu kultury zachodniej jest wi? ksza sklonnosc do rozwoju dysfun — kcji seksualnych oraz wyolbrzymianie ich znaczenia, brak pelnego zaspokojenia emocjonalnego w kontaktach seksualnych, trudnosci w rozwoju gi? bokiej wi? zi mi? dzyludzkiej oraz zwiqzanego z niq poczucia sensu, poczucie przemijania czasu lecz nie jego przezywania, poczucie braku і t? sknota za innym wymiarem zycia. Mentalnosci czlowieka z zespolem kultury zachodniej obca jest mysl (i doswiadcze — nia) о ekstazie seksualnej jako srodku uzyskania jednosci z wszechswiatem, a wi? c przyczyniajqcej si? do rozbudowy poczucia sensu, podobnie jak obca jest mysl І mozliwosci zastosowania ekstazy seksualnej — jako specyficznej odmiany bioprg — dow ~ do celow leczniczych.
W terapii jakichkolwiek dysfunkcji seksualnych nalezy uwzg!?dnic kontekst zespolu kultury zachodniej; przyspiesza to leczenie, zmniejsza mozliwosci nawrotow oraz podnosi kultur? wspolzycia seksualnego і mi? dzyludzkiego w ogole.